Wat is astigmatisme?
Astigmatisme is een refractieaandoening waarbij het hoornvlies onregelmatigheden vertoont. Het hoornvlies is de transparante lens van het oog die het voorste deel van het oog bedekt, voor de iris en de pupil. Concreet heeft het astigmatische oog een hoornvlies dat meer ovaal dan rond is. In dat geval komen de lichtstralen niet meer samen in één punt. Ze wijken af in verschillende richtingen, naar voor of naar achter het netvlies.
Astigmatisme is een zichtstoornis die aangeboren is, die dus in utero verschijnt. Astigmatisme bij kinderen komt voor vanaf de geboorte en is moeilijk op te sporen. Het kind heeft immers altijd een vervormd zicht gekend en kan dit zicht als normaal beschouwen.
Om astigmatisme bij kinderen op te sporen, is het uiterst belangrijk om regelmatig het zicht te testen, zelfs wanneer er geen symptomen zijn. Gezondheidsprofessionals zijn het best geplaatst om een diagnose uit te voeren en een geschikte behandeling voor te schrijven om de zichtstoornis(sen) van het kind te verhelpen.
Vind een opticien bij jou in de buurt
Hoe komt astigmatisme bij kinderen tot uiting?
Hoewel astigmatisme bij kinderen moeilijk te ontdekken is, zijn er verschillende mogelijke symptomen die je kunnen doen beslissen om een oogarts te raadplegen.
- Je kind moet van dichterbij kijken om te kunnen lezen of tekenen;
- Je kind klaagt over hoofdpijn en over vermoeide ogen na een schooldag;
- Je kind tuurt met de ogen of fronst de wenkbrauwen om een tekst te kunnen lezen;
- Je kind heeft moeite om veel licht te verdragen;
- Je kind wrijft vaak in de ogen omdat deze branden of prikken.
Het is cruciaal om het gedrag van het kind in de gaten te houden en zo de impact van de refractieaandoening op de schoolopleiding en het leerproces te beperken. Bij de minste twijfel neem je het best zo snel mogelijk contact op met een oogspecialist.
Hoe ziet een kind met astigmatisme?
Een kind met astigmatisme, net zoals een astigmatische volwassene, heeft een wazig zicht, zowel van dichtbij als van veraf. Eén van de kenmerken van astigmatisme is een onduidelijk zicht, vooral wanneer men naar een verticale, horizontale of dwarse lijn of voorwerp kijkt. Het astigmatisch kind heeft moeite om letters te onderscheiden zoals M, H, E, B en N of cijfers zoals 0 en 8. Deze moeilijkheid om bepaalde letters en cijfers te onderscheiden kan ook voor leesproblemen zorgen.
Astigmatisme kan niet gecompenseerd worden op een natuurlijke manier. Om deze zichtstoornis op te sporen en een gepaste oplossing te voorzien, is het nodig om een oogarts te raadplegen.
Het zicht van je kind testen
Kan astigmatisme gepaard gaan met een andere zichtstoornis?
Astigmatisme gaat vaak gepaard met myopie of met hypermetropie:
- Myopie: bij deze refractieaandoening is er sprake van bijziendheid (wazig verzicht). Myopie wordt veroorzaakt door een te lang oog. Wanneer het kind zowel myopie als astigmatisme heeft, dan is het oog te lang en heeft het een ovale vorm.
Myopie bij kinderen
- Hypermetropie: in tegenstelling tot myopie is hypermetropie een vorm van verziendheid (helder verzicht). Het oog van het kind met hypermetropie is korter dan dat van een kind zonder zichtstoornis. In het geval van zowel astigmatisme als hypermetropie is het oog te kort en eerder ovaal dan rond.
Hypermetropie bij kinderen
Hoe evolueert astigmatisme?
Astigmatisme ontwikkelt zich in de uterus van de moeder op het moment dat het hoornvlies van de foetus gevormd wordt. Het kind wordt dus geboren met astigmatisme. Deze zichtstoornis kan ook verschijnen na een trauma dat het hoornvlies gaat vervormen. Het kan ook gaan om een schok of een operatie.
Astigmatisme evolueert niet, zoals dat wel het geval is myopie of bij hypermetropie. Deze zichtstoornis verergert dus niet, maar lost zichzelf evenmin op. Het is nodig om een geschikte correctie uit te voeren om te vermijden dat er zich andere zichtstoornissen zouden ontwikkelen, zoals amblyopie.
Amblyopie bij kinderen
Hoe corrigeer je astigmatisme bij kinderen?
Astigmatisme bij kinderen kan hun ontwikkeling sterk beïnvloeden en kinderen kunnen hun leergierigheid verliezen. Een kind met astigmatisme dat niet behandeld wordt, kan ook regelmatig last hebben van concentratieproblemen en hoofdpijn. Om het kind te beschermen en te laten leren zonder obstakels, is het belangrijk om zichtstoornissen zo snel mogelijk te verhelpen.
Bij de behandeling van astigmatisme bij kinderen moet er geëvalueerd worden hoe erg de zichtstoornis is en de meest geschikte correctie gevonden worden. In sommige gevallen, vooral wanneer de graad van astigmatisme tussen 0 en 0,5 dioptrie ligt, is het mogelijk om de stoornis te verhelpen zonder correctie. In de meeste gevallen is het dragen van een bril echter nodig. Een bril om het astigmatisme te corrigeren is uitgerust met corrigerende glazen die “torische glazen” genoemd worden. Deze glazen hebben een verschillende sterkte naargelang het oog waardoor het beeld correct op het netvlies terecht komt. Afhankelijk van de graad van astigmatisme zullen de glazen minder of meer dik zijn. Voor de allerkleinsten bestaan er onbreekbare glazen en brilmonturen in buigbare rubber.
Een volwassene met astigmatisme kan eventueel kiezen voor het dragen van contactlenzen of een refractieve ingreep overwegen.
Orthokeratologie: een oplossing voor astigmatisme?
Orthokeratologie verwijst naar een techniek om zichtstoornissen tijdelijk te onderdrukken (myopie, hypermetropie en astigmatisme). Bij deze behandeling draag je ‘s nachts harde contactlenzen met een speciale geometrie om op een nauwkeurige manier op het epitheel van het hoornvlies in te werken. Sommige gezondheidsprofessionals zweren bij deze methode, anderen zijn dan weer niet overtuigd van de doeltreffendheid, vooral om astigmatisme te corrigeren. Om de ideale correctie voor je kind te vinden, blijft de beste oplossing om een oogarts te raadplegen. Verkies daarbij een professional die gespecialiseerd is in de behandeling van kinderen. Op die manier wordt de zichtcorrectie bepaald op basis van geschikte onderzoeken.
